Michel Foucoult richt zich op the relations of power, not relations of meaning. (p.43). 

Foucoult onderzoekt de productie van kennis binnen ‘discourse’.“ (…) een discours als een geheel van uitspraken (articulaties) die behoren tot dezelfde discursieve formatie. Onder ‘discursieve formatie’ verstaat Foucault een ‘geheel van uitspraken’ waarbinnen het mogelijk is om een overeenkomstig referentiesysteem op te sporen en te beschrijven.” Om te kunnen blootleggen welke belangen en constructies er achter het publieke debat schuilen is het nodig om deze discursieve formatie te duiden. (Vincent C.A. Crone, De kwetsbare kijker) Michel Foucoult gaat ervan uit dat het discours bepaalt hoe ideeën tot stand komen en uitgewerkt worden. Het discours bepaalt hoe gesproken kan worden over een bepaald onderwerp, en over welke onderwerpen gesproken mag worden. Discours bepaalt hoe gedrag daardoor gereguleerd wordt. Discours geeft voorkeur aan bepaalde manieren van denken, spreken en handelen en sluit andere mogelijkheden uit. Een bepaalde discours, met zijn specifieke voorkeuren en afwijzingen zul je tegenkomen in meerdere gebieden; in teksten, gedrag, binnen groepen en instellingen, als een strategie. In dat geval behoren ze volgens Foucoult tot een discursive formation. Foucoult benadert discourse als een combinatie van taal en toepassing binnen een bepaalde periode. Hij stelt:“Here I believe one’s point of reference should not be to the great model of language and signs, but to that of war and battle.” Foucoult bekijkt de discourses vanuit macht binnen een historisch tijdperk. Wie of wat is bepalend? Historische perspectieven kunnen radicaal veranderen en betekenissen verschuiven. Taal en toepassing van iets zijn daarom historisch en cultureel specifiek.

“Nothing has any meaning outside of discourse”(p.45)

Volgens Foucoult bepaalt discourse de betekenis van iets en niet het ding an sich. De betekenis van iets is zichtbaar binnen de discourse. Het ‘iets’ heeft consequenties: “Knowledge does not operate in void. It is put to work, through certain technologies and strategies of application, in specific situations, historical contexts and institutional regimes. To study punishment, you must study how the combination of discourse and power – power/knowledge – has produced a certain conception of crime and the criminal, has had certain real effects both for criminal and for the punisher, and how they these have been set into practice in certain historically specific prison regimes.” 

Binnen discourse zijn een aantal elementen van ‘iets’ te beschrijven en te duiden. De elementen verhelderen de plaats, betekenis en consequenties van het element in discursive formation: 1) Statements (certain knowledge about) 2) The rules (what is sayable and thinkable about) 3) ‘Subjects’ (who, what personifies the discourse) 4) Knowledge (how it acquires authority, embodying ’truth’) 5) practices (who’s conduct is being regulated and organized) 6) Historic (discourse will evolve and change to new concepts).  Een bepaalde discourse binnen een historische periode leidt tot een ‘regime of thruth’.

Centraal in de Foucoults discourse staat ’the body’. Niet het letterlijke lichaam van de mens of mensen in een groep, maar de manier waarop over ‘de groep, de mens, het lichaam’ gedacht wordt binnen discourse en verschillende discursieve formaties. Foucoult bekijkt hoe gedrag, overeenstemming, arbeid en geloof gereguleerd zijn binnen discursieve formaties en machtstructuren. Het geheel aan discursieve formaties schetst hij als een overkoepelende strategie van macht, die vormgegeven is in een piramide bestaande uit machtsstructuren. De piramide is zowel van bovenaf reguleerd door ordening, classificatie en beschrijving, als van onderaf, dmv kleine micro-structuren, verhoudingen en situaties die in de praktijk laten zien hoe geïnterpreteerd en uitgewerkt worden. En hoe dit onderhevig is aan veranderingen.